Yöresi: Ardahan 
Kaynak Kişi: Şahsenem Aydemir 
Derleyen: Gökhan Temur 
 
(1) Uzun zaman önce köyün birinde Mahmut ile Suna adlarında iki genç birbirlerine sevdalanmış. Bir süre sonra da ailelerin anlaşması ve kararlaştırması üzerine evlenmişler. Ancak mutlukları kısa sürmüş. Aradan bir sene bile geçmeden Mahmut’u askere çağırmışlar. O zamanlar askerlik uzunmuş, hatta çoğu zaman ne zaman geri dönüleceği de önceden bilinemezmiş. Hüzünlü bir vedalaşmadan sonra Mahmut askere gitmiş. Zaten köyünde de sevilen ve başarılı bir genç olan Mahmut, askerliği sırasında gösterdiği başarılar nedeniyle çavuş olmuş. Bundan böyle Mahmut Çavuş olarak anılmaya başlamış. 3-4 yıl askerlikten sonra savaş çıkınca cepheye giden Mahmut bir süre sonra esir düşmüş. O zamanlar insanlar yedi senelik askerliğe razılar ama Mahmut’un esir düşmesi nedeniyle aradan neredeyse 15 yıl geçmiş. Köyüne haber ulaşması, Mahmut’un durumunun bildirilmesi de o zamanlar mümkün olmamış. Böylelikle Mahmut’un anası, babası gibi Suna Gelin de ümidini kesmiş ve kaderine razı olmuş. 
 
Aradan geçen bunca zamandan sonra nihayet savaş sona ermiş ve içlerinde Mahmut’un da bulunduğu birçok asker esirlikten kurtulmuş. Böylelikle Mahmut uzun ve meşakkatli bir yolculuktan sonra köyüne ulaşmış. Ulaşmış ama bir yandan da bunca sene sonra neler olup bittiğine ilişkin içine bir kurt düşmüş. Bir yandan bunca yılın hasretiyle yanıp tutuşmakta öte yandan köyündeki gelişmeleri bilmemekte. Öyle ya anasının babasının yaşayıp yaşamadığını, Suna Gelinin kendisini bekleyip beklemediği bilmesi mümkün değil. 
 
Mahmut, doğrudan köye girip eve gitmektense geceyi beklemeye karar vermiş. Bir türlü geçmeyen saatlerden sonra ortalık kararıp köy sessizliğe bürününce Mahmut da yavaşça evlerine yaklaşarak pencereden içeriye göz atmış. Bakmış ki Suna Gelin yatağında yatmakta ancak yanında da biri yatmakta. Gördükleri karşısında yüreği kor gibi yanan Mahmut Çavuş, kimliğini belli etmeden Suna Geline dolaylı olarak durumu sormaya karar vermiş ve yanık sesiyle başlamış bir türkü demeye. 
 
Aşağıdan gelen tatar 
Kamçısını atar tutar 
Garip olan nerde yatar 
Kondur beni allı gelin 
 
Suna Gelin ise Anadolu insanının misafirperverliğini belli edercesine ama yine de tanımadığı birini gecenin bu saatinde içeri almanın uygun olmayacağını ifade edercesine cevap vermiş. 
 
Aşağıdan gelen tatar 
Kamçısını atar tutar 
Garip olan handa yatar 
Konduramam yigit seni 
 
Ancak Mahmut Çavuş bunca seneden sonra öyle kolay vazgeçmeyerek devam etmiş. 
 
Hastayım attan inemem 
İnsem de geri binemem 
Ay karanlık yol gidemem 
Kondur beni allı gelin 
 
Suna Gelin ise kararlılığından geri adım atmamış. 
 
Hastaysan attan inersin 
İnsen de geri binersin 
Ay ışıği yol gidersin 
Konduramam yigit seni 
 
Bunun üzerine Mahmut Çavuş biraz daha ayrıntılı sormaya başlamış. 
 
Akşamını aldır gelin 
Kandilini yandır gelin 
Yanında yatan o yigit 
Neyin bana bildir gelin 
 
Suna Gelin de hiç beklemeden gerekli açıklamayı yapmış. 
 
Akşamımı aldırmışam 
Kandilimi yandırmışam 
Yanımda yatan yigide 
Ak mememden emdirmişem 
 
Böyle söyleyince bu delikanlının aslında kendi çocukları olduğunu anlamış ve sevinçten içi içine sığmaz olmuş. Ama hikaye bu ya yine türküyle devam etmiş. 
 
Ardahan’dan gelir ferman 
Dizlerimde yoktur derman 
Mahmut Çavuş sene kurban 
Aç kapıyı Suna Gelin 
 
Kim bilir belki de uzun seneler bu anı bekleyen Suna Gelin hemen kapıyı açarak Mahmut Çavuşa son bir defa türküyle karşılık vermiş. 
 
Ardahan’dan gelsin ferman 
Dizlerinde olsun derman 
Suna Gelin sene kurban 
Gel içeri Mahmut Çavuş 
Kolum yastık saçım yorgan 
Gel içeri Mahmut Çavuş 

1 - Bu tüm Kuzeydoğu Anadolu’da benzer biçimde anlatılmaktadır. 


Yazan/Aktaran : Gökhan Temur


Not: Bu türkü hikayesi ilk kez Türkü Sitesinde (turkuler.com) yayınlanmaktadır.