Arvallı (Bağsaray) Burdur’a 38 km. uzaklıkta, 1958 yılında belediyesi kurulan bir büyük kasabadır. Arvallı meydanından güneybatıya doğru 15-20 adım yürüyünce, duvarına bitişik iki oluklu, harıl harıl akan pınarlı bir eve rastlanır. İşte bu ev Arvallı’lı Hatça’nın evidir. Hatça evli bir köy güzelidir. Arvallı’lı bir çobana gönlünü kaptırır. Çoban da Hatça’ya sevdalıdır. Birlikte Antalya’ya kaçıp oraya yerleşirler. Olay 1945- 1946 yıllarında meydana gelmiştir.

Arvallı’nın 5 km kuzeyinde daha yüksek bir yere kurulu ve bir orman köyü olan Kayış’da, İbrahim Can adındaki mahalli sanatçı bu türküyü yakmış. Bu olaydan 5-6 ay sonra Kayış köyünden başka bir Hatça kız Muharrem’in Mehmet’e kaçıp gidiyor. İlk yakılan Hatça türküsü, ikinci Hatça olayı ile ve halkın duyguları ile değişikliğe uğrayıp özleştirilerek bugünkü son şeklini alıyor. Türkü 10 ayrı dörtlükten meydana gelmekte olup, ilk dörtlüğü şöyledir:

Evlerinin önünde pınarlar harlar,
Hatçam çıkmış pencereye ay gibi parlar,
Ben Hatçayı yitirdim de dumanlı dağlar,
Gözlerimin pınarları durmadan çağlar.


Prof. Dr. İsa Kayacan