Muzaffer SARISÖZEN
     

    Bu kitabı muhtelif mıntıkaların halk türkülerinden temiz ve güzel örnekler vermek ve bir halk müzik kitabı örneği meydana getirmek maksadıyla yazmaya çalıştım. Kitap, en geniş halk tabakasını teşkil eden köylülerimizin çocuklarını içlerinde toplayan köy enstitülerimizin talebesi için de faydalı olabilirse maksadına iki yoldan varmış olur.

    Çocuklarımızın, tahsil çağında iken hep beraber memleket türküleri söylemeye alışmalarının, muhtelif bakımlardan, güzelliğini düşünerek seçtiğim otuz sekiz köy türküsünü bastırmak üzere matbaaya vermiştim. Basım işinin tamamlanacağı sırada, bu türkülerin pürüzsüzce söylettirilebilmesi hususundaki şahsi düşüncelerimi kıymetli meslektaşlara arz etmek için birkaç satır yazı yazmayı tasavvur ettiğim zaman, bu sahada söylenilecek sözlerin birkaç satırla değil birkaç sayfa ile de bitmeyeceğini anladım. Bunun yerine -maksada uygun- bir ''Solfej'' hazırlamak daha kolay ve daha faydalı olacaktı.

    Bu suretle kitabın baş tarafına sonradan ilave etmek, mevkiinde kaldığım ''Solfej'' kısmında şimdiye kadar takip edilen metodun değişmesine beni mecbur eden terbiyevi sebepleri iki nokta etrafında toplayabiliriz:

    1- Bugünkü solfej tedrisatında tatbik edilen metot majör bir gamın icaplarına göre düzenlenmiştir. Halbuki çocuklarımızın muhitinden aldıkları müzik kültürü ekseriyetle inici ve minör bir tonaliteye uygun melodilerden teşekkül etmektedir. Onları hedefe götürürken tanıdıkları ve benimsedikleri yolu seçmek ve mevcut bilgilerinden istifadeyi düşünmek elbette daha uygun olacaktı

   2- Solfej kitaplarımızda bugün halk türkülerine de yer verilmiş fakat bu, melodilerin farklı olan usullerine ait temrinler konulmamıştır. Usulleri garp musikisinden daha hassas olan türkülerimizi yüzlerce talebeye falsosuz söyletmek, mevkiinde bulunan bir öğretmenin, hiç şüphe yok ki; bu hususta kendisine yardımcı olacak bir solfeje ihtiyacı vardı

    Yukarıdaki iki esasa göre tertip edilen solfej kısmına ilk giriş, halk musikisinde ehemmiyetli yer tutmuş olan beşli, dörtlü, ikili aralıklarla yapıldığı gibi yeni notalar daima inici olarak verildi ve bir oktav içindeki sesler tamamlanıncaya kadar ifade bakımından birbirine çok yakın melodiler kullanıldı. Bundan başka toplu okuyuşta beraberliğin ruhu demek olan tempoya ve not kıymetleri kadar sükut kıymetlerine de ehemmiyet verildi.

    Solfej dersinin cazibeli olması, mutlak surette söylenebilir ki talebenin mana çıkarabileceği melodilerle karşılaşması demektir. Bu itibarla, çocukları ezberciliğe alıştıracağı düşünülmeye bile lüzum görülmeden, hece şeklindeki ifadesiz temrinlerin yerine ekserisi halkın kendi malı olan melodiler konuldu. Ve nazari bilgilerden ancak pek lüzumlu olanları kısa notlar halinde ilave edildi.

    Başta ifade edildiği gibi bu solfej bir konuşma mahiyetinde öğretmen arkadaşlara hitap edecek yazı yerine pek kısa bir zamanda hazırlandı. Tatbik mevkiine girdiği vakit belki teferruata ait bazı noktaların tashihi icap edecektir. Yani talebe bir kısım temrinleri noksan bulacak, bazılarını tamamıyla atacak ve yeniden bazı temrinlerin konmasına ihtiyaç gösterecektir. Kıymetli meslektaşların bu cihetleri not etmeleri metodun düzelmesine doğrudan doğruya müessir olacağı gibi müzisyenlerimizin yüksek tenkitleri de mükemmelleşmesini temin edecektir. Yeter ki bu yardımlar esirgenilmesin...